Powstanie styczniowe na ziemi makowsko–różańskiej
DOI:
https://doi.org/10.62961/p2n6kv03Słowa kluczowe:
powstanie, walki partyzanckie, bitwy, potyczkiAbstrakt
Powstanie styczniowe swoim zasięgiem objęło również ziemię makowsko–różańską. Na jej terenie stoczono dwie bitwy: pod Szygami i Drążdżewem oraz kilka potyczek, min. w Karniewie, Podosiu, Różanie i Chrzanowie. Powstańcy pomimo tego, że byli o wiele słabiej uzbrojeni, dzielnie walczyli z przeważającymi siłami wojsk rosyjskich. Niestety często musieli uznać wyższość wroga. Najwięcej powstańców zginęło pod Drążdżewem, Szygami, Podosiem i Magnuszewem. Wśród nich znaleźli się, m.in. Edward Rolski–adiutant Zygmunta Padlewskiego, kpt. Józef Trąmpczyński, por. Adolf Zduńczyk i mjr Jakub Jasiński. Miejsca ważniejszych bitew i potyczek zostały upamiętnione pomnikami i mogiłami. Sądy carskie bezlitośnie obeszły się z tymi, którym udowodniono udział w powstaniu, karząc ich wysokimi wyrokami lub zsyłając na Syberię.
Bibliografia
Berg M., Zapiski o polskich spiskach i powstaniach (1863 – 1864), ks. VII, Warszawa 1911.
Chądzyński Z., Wspomnienia powstańca z lat 1861 – 1863, Warszawa 1963.
Karta cmentarza nr 197, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Ostrołęce.
Poczman W., Powstańcze śniadanie, to.com.pl, (dostęp: 8.10.2023 r.).
Powstanie styczniowe w Makowie i okolicy, makowonline.pl, (dostęp: 8.10.2023 r.)
Przyborowski W., Dzieje 1863 roku, historia dwóch lat, T. 1, Kraków 1897.
Tomasz Kolbe, pl.wikipedia.org, (dostęp: 3.10.2023 r.).
Z dymem pożarów, pl.wikipedia.org, (dostęp: 7.10. 2023 r.).
Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863 – 1864, Rapperswil 1913.
Bojarski S., Kapitan Józef Trąmpczyński–powstaniec styczniowy godzien szczególnego szacunku, „Krasnosielcki Zeszyt Historyczny” 2012, Nr 9/10.
Budelewski D., Walki narodowo–wyzwoleńcze na ziemi różańskiej w latach 1795–1918, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 2008, nr XXII.
Gadomski S., Powstanie styczniowe w powiecie pułtuskim, [w:] Powstanie styczniowe na ziemi pułtuskiej, pod red. J. Szczepańskiego, Warszawa 1994.
Gallera R. C., Przebieg powstania styczniowego na terenie Mazowsza Północnego ze szczególnym uwzględnieniem okolic Makowa i Przasnysza, Maków Mazowiecki 2013.
Juszkiewicz R., Powstanie Styczniowe na Północnym Mazowszu, Warszawa 1992.
Kociszewski A., Poszli nasi w bój, [w:] Powstanie Styczniowe na Mazowszu Północnym, pod red. R. Juszkiewicza, Warszawa 1988.
Kociszewski A., Tomasz Kolbe – zapomniany bohater powstania styczniowego, [w:] Powstanie styczniowe na Mazowszu Północnym, pod red. A. Kociszewskiego, Warszawa – Ciechanów 1994.
Konarska–Pabiniak B., Kobiety Mazowsza w Powstaniu 1863,„Notatki Płockie” 2003, nr 48/1.
Marcinek R., Encyklopedia Polski, Kraków 1996.
Pawliszczew M., Tygodnie Polskiego Buntu 1863-1864, Warszawa 2003.
Ratajczyk L., Urzędowy wykaz potyczek wojsk carskich w Królestwie Polskim w 1863 r. Studia i materiały do historii wojskowości, t. VIII, cz. 2, Warszawa 1962.
Suski T., Różan, Sieluń i okolice–szkice z dziejów, Różan 2017.
Wesołek I., Monografia m. Makowa Maz., Maków Mazowiecki 1938.
„Dziennik Poznański” 1863, nr 156.
„Głos Mazowiecki” 1939, nr 19.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zeszyty Naukowe OTN, ISSN 0860-9608

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.