Mieszkańcy Ostrołęki w latach 1950-1960 i ich warunki mieszkaniowe
DOI:
https://doi.org/10.62961/en182d77Słowa kluczowe:
ludność Ostrołęki, płeć, struktura wieku, aktywność zawodowa, warunki mieszkanioweAbstrakt
Celem artykułu jest charakterystyka mieszkańców miasta peryferyjnie usytuowanego w przestrzeni krajowej w początkowej fazie uprzemysłowienia, to jest w 1960 r. na tle 1950 r. Charakterystyka mieszkańców była możliwa dzięki bazie statystycznej pochodzącej ze spisów ludności .
Wyniki badań: między 1946 a 1960 r. ludność Ostrołęki zwiększyła się z 10409 do 15206. Szybciej w tym okresie wzrastało zatrudnienie niż liczba mieszkańców, szczególnie w przemyśle, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu aktywności zawodowej ludności z 35,9% w 1950 r. do 37,7% w 1960 r. Uległo też zmniejszeniu obciążenie 100 osób pracujących osobami przez nie utrzymywanymi. W ciągu tych 10 lat nastąpiła zmiana struktury zatrudnienia. W 1950 r. w dziale „przemysł” zatrudnionych było zaledwie 9,8% zawodowo czynnych, zaś w 1960 r. 33,4%. Nastąpiła poprawa warunków życia mieszkańców. Jeśli w 1950 r. tylko 56% mieszkań posiadało elektryczność, to w 1960 r. 91,9%. Zwiększył się też odsetek mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej z 4,2 do 25% i z urządzeń sanitarnych z 2,8 do 20%. Rozwój budownictwa mieszkaniowego przyczynił się do zmiany struktury zasobów mieszkaniowych i do zmniejszenia ich zagęszczenia z 1,85 w 1950 r. do 1,46 osób w 1960 r.
Wnioski: 1. Zapoczątkowany proces uprzemysłowienia miasta przyczynił się do wzrostu miejsc pracy, zwiększenia liczby mieszkańców, rozwoju infrastruktury i budownictwa mieszkaniowego oraz wyraźnej poprawy warunków życia ludności. 2.Społeczeństwo Ostrołęki było w 1960 r. młode, co wynikało z ogólnokrajowych procesów demograficznych. Wysoki udział dzieci w ogólnej liczbie mieszkańców przyczyniał się do względnie niskiej aktywności zawodowej kobiet a zarazem do dużego obciążenia pracujących osobami utrzymywanymi, co z kolei opóźniało poprawę warunków życia ludności.
Bibliografia
Berezowski S., Formowanie się regionu Ostrołęki, „Rocznik Mazowiecki” 1970, t. III.
Bulska B. M., Zagadnienia regionalne i lokalne w spisach powszechnych ludności, [w:] Spisy ludności Rzeczpospolitej Polskiej 1921-2002, pod red. Z. Strzeleckiego, T. Toczyńskiego, Warszawa 2002, s. 743-762.
Ciechocińska M., Czynniki determinujące procesy rozwojowe obszarów peryferyjnych na przykładzie regionu etnograficznego Kurpi, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 1998, t. XII., s. 83-111.
Gawryszewski A., Ludność Warszawy w XX wieku, Warszawa 2009.
Gołota J., Ostrołęka. Miasto i powiat w okresie międzywojennym, Ostrołęka 2000.
Gołota J, Kijowski J., Mironczuk J. (red.), Dzieje powiatu ostrołęckiego, Ostrołęka 2018.
Groth A., Mieszkańcy Elbląga w świetle ksiąg kościelnych 1772-1815, „Rocznik Elbląski” 2008, t. 21, s. 87-104.
Kijowski J., Dzieje Ostrołęki 1944-2000, Ostrołęka 2002.
Kijowski J., Powiat „bez powiatu” (1975-1998), [w:] Dzieje powiatu ostrołęckiego, pod red. J. Gołoty J. Kijowskiego, J. Mironczuka, Ostrołęka 2018.
Krzysztofik P. (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Warszawa-Kraków 2019.
Kuciński K., Zróżnicowanie zagospodarowania infrastrukturalnego terenów wiejskich powiatu ostrołęckiego, [w:] Z prac Studenckiego Koła Naukowego Geografów, pod red. W. Rakowskiego, „Monografie i Opracowania” 1974, nr 37.
Malanowski J., Stosunki klasowe i różnice społeczne w mieście, Warszawa 1967.
Och J., Problemy uprzemysłowienia i rozwoju infrastruktury Ostrołęki, [w:] Z prac Studenckiego Koła Naukowego Geografów, pod red. W. Rakowskiego, nr 37, Warszawa 1974.
Paćko G., Rakowski W., Współczesne społeczeństwo Płocka, „Rocznik Mazowiecki” 2007, t. 20, s. 204-222.
Padowicz Z., Spis powszechny 1960 roku, [w:] Spisy ludności Rzeczpospolitej Polskiej 1921-2002, pod red. Z. Strzeleckiego, T. Toczyńskiego, Warszawa 2002, s. 340-358.
Rakowski W., Uprzemysłowienie a proces urbanizacji (na przykładzie powiatu ostrołęckiego), [w:] Z prac Studenckiego Koła Naukowego Geografów, pod red. W. Rakowskiego, nr 37, Warszawa 1974.
Rakowski W. (red.), Warunki życia wybranych społeczności lokalnych na początku XXI wieku, Warszawa 2003.
Rakowski W., Zmiany w liczbie ludności Ostrołęki powodowane przyrostem naturalnym i migracjami, [w:] Kurpiowszczyzna. Kultura- Historia- Gospodarka, pod red. J. Gołoty, J. Mirończuka, Ostrołęka 2017, s. 161-176.
Rakowski W., Witkowska K., Warunki mieszkaniowe ludności w Żyrardowie w świetle powszechnego spisu z 2002 r., „Rocznik Żyrardowski” 2005, t. 3, s. 289-305.
Szczepański J., Northeastern Mazovia during the war with Bolshevik Russia in August 1920, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 2017, t. XXXI, s. 275-291.
Terytorialne zróżnicowanie jakości życia w Polsce w 2015 r., Warszawa 2017.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zeszyty Naukowe OTN, ISSN 0860-9608

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.